Filmoteka Muzeum

Rynek był pierwszym filmem Józefa Robakowskiego zrealizowanym w ramach Warsztatu Formy Filmowej. Na realizację składają się wykonywane co pięć sekund zdjęcia Czerwonego Rynku w Łodzi. Tak oto jeden dzień z życia bazaru został skondensowany do kilku minut obrazu filmowego. Artysta stara się w nim obnażyć możliwość kreowania iluzji rzeczywistości za pośrednictwem medium filmowego. Ukazuje, jak filmowe „wrażenie realności” związane z faktem, że świat postrzegany przez widza na ekranie jawi mu się jako realny, jest jedynie wytworem techniki, a ściślej wynikiem odpowiedniej prędkości przesuwu klatek filmowych w projektorze lub kamerze (24 klatki na sekundę). Drobna modyfikacja tej prędkości, czy też rejestrowanie kamerą o innej prędkości przesuwu taśmy, np. 5 klatek co 2 sekundy, jak to ma miejsce w Rynku, daje zupełnie inny obraz rejestrowanej rzeczywistości. Robakowski ujawniania w ten sposób, jak za pomocą manipulacji techniką (kamerą filmową) można uzyskać zupełnie zaskakujący, nowy obraz świata (wykraczający poza ludzkie możliwości percepcyjne i wyobrażeniowe), nazwany „animacjami na rzeczywistości”. Powyższe aspekty Rynku ukazują charakterystyczny dla twórczości Robakowskiego ambiwalentny stosunek do mediów technicznych – stosunek będący mieszaniną fascynacji i dystansacji, podkreślania zalet i demaskacji zagrożeń związanych z ich użyciem. 

Opis na podstawie: Ł. Ronduda, Sztuka polska lat 70. Awangarda, Warszawa 2009; P. Krajewski, V. Kutlubasis-Krajewska, Józef Robakowski. Obrazy energetyczne, zapisy bio-mechaniczne 1970-2005, Wrocław 2007.