Filmoteka Muzeum

Dokumentacja wystawy w Pawilonie Polskim na 53. Biennale Sztuki w Wenecji w 2009 roku.

W Wenecji Wodiczko przywołał kluczowe dla swojej twórczości pojęcia Innego, obcego, koncentrując się na sytuacji imigrantów. Projekcje na ścianach wnętrza pawilonu stworzyły tu iluzję półprzezroczystych okien, zza których widoczne były sylwetki i dochodziły głosy imigrantów zajętych myciem szyb, cieszących się chwilą odpoczynku lub dzielących się z widzami swoimi problemami.

Choć stworzono wrażenie, że ludzie za iluzorycznymi oknami znajdują się na wyciągnięcie ręki, półprzezroczyste “szyby” zamazywały ich postacie ilustrując w metaforyczny sposób ich społeczną niewidzialność i skomplikowany status “gościa”. Kuratorka wystawy Bożena Czubak stwierdza: “W projekcji Wodiczki (...) chodzi o widzialność niewidzialnego, a chyba bardziej jeszcze o samo widzenie i również, siłą rzeczy, niewidzenie. Z jednej strony imigrantów za oknami, których twarze nikną w mglistych obrazach, z drugiej zaś – ich własnej niemożności zobaczenia tych, którzy na nich patrzą”.

W swoich wcześniejszych projekcjach Wodiczko wielokrotnie podejmował problemy ludzi wypchniętych z przestrzeni społecznej, prezentując ich głosy i wizerunki na fasadach prestiżowych budynków na całym świecie, tak jak w poświęconej imigrantom projekcji Sans Papiers na Kunstmuseum w Bazylei w 2006 roku. Artysta często wchodził przy tym w dialog z symbolicznym przesłaniem form architektonicznych, zakłócając ich mowę i demaskując polityczny sens architektury jako nośnika władzy. Choć tym razem interwencja objęła wnętrze budynku, można ją potraktować podobnie – jako wyzwanie rzucone Pawilonowi Polskiemu, a także terenowi Giardini jako obszarom wykluczeń.

(Opis na podstawie:
B. Czubak, Goście, [w:] Krzysztof Wodiczko. Goście, kat. wyst. w Pawilonie Polskim na 53. Biennale Sztuki w Wenecji, Warszawa 2009; B. Czubak, Sztuka domeny publicznej, [w:] Krzysztof Wodiczko. Sztuka domeny publicznej, red. B. Czubak, Warszawa 2011)